İçeriğe geç

psiko-onkoloji

Psiko-onkoloji neden gerekli?

Dünya sağlık örgütüne göre sağlık: fizyolojik, fiziksel, psikolojik, manevi ve sosyal iyilik halidir. Bu nedenle kanser hastalarının sosyal rehabilitasyonu en az tedavi kadar önemlidir. Psiko-onkoloji multi- disipliner bir bilim dalıdır. Psiko-onkoloji eğitimi almış psikolog, psikiyatrist, sosyal hizmet Uzmanının süreçte farklı ve aktif rolleri vardır. Örnek verecek olursak sosyal hizmet uzmanı kanser tanısı alan

hasta ve ailesinin hastalıkla mücadele sürecinde bireysel, grup ve toplumsal çalışmaları gerçekleştirir. Destek grup çalışmaları yapılarak aynı teşhisi alan hastaların başarı öykülerinin paylaşılması yeni tanı hastalara umut aşılayabilmektedir. Toplumsal farkındalık için sosyal sorumluluk projeleri gerçekleştirilmektedir. Tıbbı malzeme ve engellilik için sağlık kurulu raporu danışmanlıkları yapılmaktadır. Hastalara alabilecekleri yardımlar konularında gereken bilgilendirmeler yapılmaktadır.

Taburculuk sonrası uyum için hasta ev ortamında da belirli aralıklarla takip edilmektedir. Ölüm sonrası ailenin ihtiyacı olan yas danışmanlığı yapılmaktadır. Sosyal hizmet alanında Psiko-Onkoloji uygulamaları nelerdir? Kanser, her aşamasında zorluklar bulunan ve tedavisinde psikososyal faktörlerin etkili olduğu bir hastalıktır. Mide bulantıları, kilo kaybı, saç dökülmesi, duygu–durum sorunları, davranış değişiklikleri, iş yaşantısı ve sosyal ilişkilerde meydana gelen değişiklikler, aile üyelerinin tutumu ve rollerin değişmesi, hastalıkla beraber kişinin bedensel ve psikososyal işlevselliğini tehdit edebilmektedir. Bu nedenle bireyin tedavisinde etkin rol alan sağlık bakım ekibi içerisinde onkolojik sosyal hizmet  uzmanına bazı rol ve sorumluluklar düşer. Sosyal hizmet uzmanının, kayıt tutma, hastanın psikososyal değerlendirmesini yapma, ve kanıta dayalı müdahalelerde bulunma gibi görevleri vardır. Bu görevler sırasıyla aşağıda belirtilmiştir:

a) Hastaneye yatmasına karar verilen hasta ve ailesi ile görüşülerek inceleme ve tedavi yöntemleri hakkında kendilerine bilgi vermek.

b) Tedavi masraflarını karşılamaya ilişkin sorunlara, hasta, ailesi hastane ve varsa toplum olanakları ile çözüm yolu aramak. 

c) Tedavi sonrasında hasta ve ailede gelişen dirençleri gidermek üzere tıbbi müdahalelerin amacını, yararlarını ve muhtemel sonuçlarını açıklamak.

d) Sıkıntı ve şikayetlerin geçici olduğunu ve sağlığa kavuşmak yönünden önemini belirtmek. 

e) Hasta ve ailede gözlenen tepkileri anlayışla karşılayarak dinleme yolu ile duygusal boşalım sağlamak.

f) Moral artırıcı konuşmalarla hastayı rahatlatmak.

g) Varsa ailede hastanın tepkileri ile ilgili yanlış yorumları düzelterek destekleyici ilişkilerin gelişmesini sağlamak.

h) Hasta ve ailesinin yerine getirilmesi mümkün isteklerinin gerçekleşmesinin temine çalışmak.

i) Ameliyat sonucunda bazı yetenek ve işlevlerini kaybeden bir kısım hastaların rehabilitasyon programlarına katılması ve gerekli ise yeni bir işe yerleştirilmeleri konularında yardımcı olmak

j) Hastalığın tetkik ve tedavisinde hasta ve ailesinin uyumlarını kolaylaştırmak.

k) Hasta ve ailesinin psikososyal olarak eski durumlarına dönmelerini ve rehabilitasyonlarını sağlamak, psikososyal bakım planı geliştirmek ve psikososyal desteğe ihtiyacı bulunan hasta ve aileleriyle sosyal kişisel ve sosyal grup çalışmalarında bulunmak.

l) Sağlık bakım olanakları ve kaynaklarının kullanımını kolaylaştırmak, fiziksel ve psikolojik fonksiyonların değerlendirilmesinin ve işe yarar destekleyici kaynakların, olanakların temelini kurmak.

m) Ulaşım ya da finansal yardım gibi hizmetlerde hasta ve ailesinin önüne çıkan engelleri aşmalarına yardımcı olmak.

n) Hastalara hastalıkları, tedavinin planı, ağrılarının üstesinden gelebilmek için seçenekler sunmada danışman olmak.

o) Sağlık ekibinin, hastanın hastalığıyla, tedavisiyle, iyileşmesiyle ilgili sosyal, ekonomik ve duygusal faktörlerin önemini anlamalarına yardımcı olmak.

ö) Hastaların hastaneye yatışlarının yarattığı olumsuz havayı yumuşatmak ve geçici olsa bile, boş zamanlarını değerlendirmek üzere faaliyetler düzenlemek, moral gücünü arttırmaktır. (Yıldırım Acar ve Tuncay Onkoloji alanında sosyal hizmet uzmanlarının görevleri derlemesi)